Četvrt veka episkopskog dostojanstva

Piše: Mišo Vujović

Sećam se tog majskog Sabora naše svete Crkve, kada je za episkopa izabran jeromonah Joanikije, iguman Cetinjskog manastira i rektor Bogoslovije na Cetinju. Poznavao sam ga godinama ranije kao smernog i odvažnog pastira, mudrog i naočitog, tihog i doslednog službi Gospodu, bezrezervno odanog Crkvi i Narodu, spremnog da to brani i životom, što je pokazao od odbrane svojih učenika do odbrane Crkve od nasilja odmetnute ili okupirane države.

Pre četvrt veka kada je primio vladičansko dostojanstvo nad našim glavama brektale su limene ptice noseći nam milosrdne darove smrti, što nas nije ometalo da proslavimo svaki valjani razlog koji je trebalo obeležiti. Tada je zvanično počela agresija profita nad dušom koja se poslednjih godina sve više zahuktava.
Tako smo na jednom lepom mestu na Savi u jeku te surove odmazde nad Pravdom i Istinom, nazdravili novom arhipastiru, budućem episkopu Budimljansko – nikšićkom, mitropolitu Crnogorsko – primorskom i arhiepiskopu Cetinjskom Joanikiju Mićoviću.
Ovih dana navršava se dvanaest godina od upokojenja našeg zajedničkog prijatelja i brata, oca Radovana Bigovića, svestranog erudite i jednog od najgospodstvenijih klirika srpske crkve, čoveka dijaloga i pomirenja.

O mitropolitu Joanikiju pisao sam u više navrata i sa njim objavio nekoliko zapaženih intervjua – od Duge, Ekspres Politike do Nacionalne revije Srbija, i gotovo da nema značajnijeg događaja na koji se nismo osvrnuli, a on lično je oko svih tih gorućih tema izrazio stavove sa integritetom, bez kolebanja ili kompromisa na štetu crkve i naroda.
Zbog takvog držanja nije omiljen u nekim političkim i crkveno elitističkim krugovima, ali kod verujućeg naroda i većine poštenih građana uživa ogromno poštovanje i naklonost.
Kao episkop novoustanovljene ili oživele Nikšićke i Budumljanske eparhije, integrisane u jednu Budimljansko – nikšićku, ostaće upisan kao neimar koji je obnovio ne samo zapustele crkve i manastire već duhovni život, nastavljajući prokrčenom stazom blaženopočivšeg mitropolita Amfilohija, koga danas svrstavamo uz Svetog Petra Cetinjskog i Svetog Vasilija Ostroškog.
Tom stazom nebeskih neimara danas korača i Joanikije Mićović, smerni sluga Hristov i dostojni naslednik Hristovih apostola, kao i svoga monaškog imena – nosioca svete blagodati, kako u prevodu sa grčkog glasi njegovo ime.

Kako sam pre izvesnog vremena napisao, mitropolit Joanikije ne uživa naročitu naklonost ni zvaničnog Beograda, a po svoj prilici ni zvanične Podgorice.
Zvaničnoj Podgorici nije po volji zbog izričito srpskih stanovišta i spremnosti da na bilo koji način brani interese srpske crkve i srpskog naroda, ne prihvatajući dvokomponentnu formulaciju nacionalnog identiteta, dok zvanični Beograd iritira njegova nespremnost da se pokori bilo kom političkom autoritetu, tvrde komentatori po službenom zadatku, prenebregavajući činjenicu da SPC živi više od bilo koje ideologije, te da je umela adekvatno da reši i mnogo delikatnije izazove.
Kulturna baština Srpske pravoslavne crkve, kao jednog od stubova nacionalnog identiteta, prostire se daleko izvan državnih granica ne samo Srbije i Crne Gore ili Republike Srpske već i obe Jugoslavije, i one rojalističke i one komunističke.
Mitropolit Joanikije svojim držanjem iznad ideoloških, plemenskih i ostalih patoloških suprotnosti, nastoji da spoji to raspolućeno lice Crne Gore, raspukle upravo po šavovima gena i identiteta.
Nigde kao u Crnoj Gori nije ukorenjena komunistička ideologija koja je, iz samobitnosti Crnogoraca srpskog roda, metastazirala u otvorenu srbofobiju.
Ta bolest je danas najviše zahvatila prestono Cetinje, nastalo upravo na otporu srpskog bića turskim lancima.

I pored otvorenog animoziteta prema Srpskoj pravoslavnoj crkvi, većinsko Cetinje, za razliku od bučne ispolitizovane manjine, izražava poštovanje prema novom mitropolitu. Još kao monah cetinjskog manastira bio spreman da u svakom trenutku ukrsti argumente bez uzmicanja pred snagom sile, obično sirove i nerafinisane, o čemu se i danas prepričavaju anegdote.

Po izboru za mitropolita na Saboru SPC u maju 2022. godine, za ovaj portal objavio sam kratak intervju koji je prenelo više glasila, iz koga izdvajam sledeću poruku:
„Nakon epohe mitrolita Amfilohija, sugurni smo da će se uz podršku naše Patrijaršije i Sabora Srpske Pravoslavne Crkve nastaviti njegovo delo. Nemerljiv je značaj Mitropolije crnogorsko-primorske kao svetosavske stolice nastale pre 800 godina. Imamo u vidu kontinuitet duhovnog života i uticaj Mitropolije u toku njene osamstogodišnje istorije kao izuzetno važnog dela Srpske Pravoslavne Crkve“.
Neka ovaj moj skromni osvrt bude čestitka povodom četvrt veka episkopskog dostojanstva.
Aksios!