Buna zbog izdaje slobode!

Svi oni koji pokušavaju da sakriju istinu o povodu za Trinaestojulski ustanak, treba da se zapitaju zašto ustanak nije izbio 11. ili 14. jula, ili posle dolaska okupatora, aprila 1941. u Crnu Goru.

Na Petrovdan je proglašena ,,suverena i slobodna Crna Gora”, a na Pavlovdan je srušena. Crnogorski separatisti, koji su okupaciju dočekali kao slobodu, pripremili su Sabor od 65 svojih pristalica koji je trebao da simbolizuje Narodnu skupštinu iz 1914. Za Petrovdan, slavu Cetinjskog manastira, dio pozvanih delegata nije stigao, a dio prisutnih je odbio da učestvuje u radu, doživljavajući takav čin teškom uvredom. Crnogorski komitet je na brzinu pozvao druge simpatizere, kako bi popunio broj delegata za punovažno odlučivanje. I tako skrojena nezavisna Crna Gora, čiju je krunu odbio princ Mihailo Petrović Njegoš, nije opstala nijedan dan! U zoru 13. jula protiv takve države i njenih zaštitnika ustao je narod, nezavisno od političkih opredjelenja, i za kratko je gotovo cijelu oslobodio, izuzimajući samo nekoliko gradova.

Ovo za ,,Novosti” ističe Jovan Markuš, publicista i istraživač istorije, nekada prvi čovjek prestonog Cetinja, koji na vidjelo iznosi razloge izbijanja ustanka, prije svih žestok odgovor separatistima i njihovoj tvorevini sa okupatorima, koja nije izdržala ni 24 sata.

Protiv separatizma Jovan Markuš u prilog otkrivanju istine o povodu za ustanak 13. jula navodi govor akademika dr Dimitrija Dima Vujovića, sekretara komiteta KP za Cetinje i učesnika Trinaestojulskog ustanka, na skupu u CANU:

,,Činjenica što je ustanak u Crnoj Gori izbio sutradan posle Petrovdanske skupštine, koja je donijela one antijugoslovenske i separatističke odluke o obnovi nezavisne crnogorske države, pod pokroviteljstvom fašističke Italije, najbolje ilustruje duh i smisao ustanka. Trinaestojulski ustanak bio je odbacivanje samostalnosti Crne Gore, kakvo su pripremali separatisti pomoću italijanskih fašista, a izjašnjavanje za Jugoslaviju.

,,Kraljevinu Crnu Goru, samo po imenu, pokušali su da obnove fašisti i crnogorski speratisti 1941. Posle okupacije Kraljevine Jugoslavije, uslijedilo je njeno razbijanje stvaranjem novih država pod protektoratom nacističke Njemačke, fašističke Italije i njihovih saveznika na Balkanu. Italijanski fašisti su pokušali da dovedu na presto unuka kralja Nikole, princa Mihaila Petrovića Njegoša, ali je veliki patriota i čovjek od časti odbio okupatorsku krunu, pa je umjesto nje odabrao ratno zatočeništvo u nacističkim logorima. Okupacijom Crne Gore počelo je njeno komadanje. Separatisti su prema tuđim i davno projektovanim planovima sa fašistima krenuli u promjenu bića Crne Gore, propagirajući narodnosnu individualnost i nacionalno-oslobodilačku eru. Pozivajući se na hiljadugodišnju kulturu i državnu nezavisnost ističu da imaju ,,svoju književnost, svoj jezik, svoju vjeru i svoju umjetnost”, pa i ,,svoje genije, simbole i svetinje, zastavu i svoje narodno ime”. Tvrde da se etnički formirao posebni ,,crnogorski narod”, propagiraju importovanu i staru teoriju da Crnogorci nisu Srbi, nego da su nastali stapanjem Dukljana i Ilira, a o bratstvu sa Arbanasima kažu da smo krvno vezani sa njima stapanjem Slovena i Ilira u Crnogorce i Arbanase. Pozivaju omladinu na ,,nacionalnu izgradnju i uzdizanje”, ako žele da imaju ,,slobodnu Crnu Goru”. Umjesto državne (narodne) zastave trobojke, iz vremena knjaževine i kraljevine Crne Gore, nametnuta je crnogorska ratna zastava – alaj barjak, bijeli dvoglavi orao na crvenoj podlozi – objašnjava Jovan Markuš.

Potom je stigla naredba o zabrani postojećih udžbenika u svim osnovnim i srednjim školama. Srpski, koji je bio zvanični jezik, preimenovan je u crnogorski. Uslijedila je promjena naziva ulica, pa je na Cetinju izbrisano ime Njegoševo! Pokušao se od javnosti daskama sakriti spomenik izginulim omladincima 1918. godine, kao i ploča u spomen rođenja kralja Aleksandra. Srušili su spomen-grobnicu, u kojoj su se nalazili zemni ostaci 30 omladinaca poginulih u bratskom sukobu na Božić 1919. godine, kao i spomenik jedinog kralja, rođenog na Cetinju i unuka kralja Nikole, kralja Aleksandra Karađorđevića!

Naš sagovornik podsjeća na to da je po ugledu na Musolinija i Hitlera, Sekula Drljević postao separatistički vođa i narodni učitelj, koji je u okupiranu Crnu Goru došao iz ustaške NDH, a da je list ,,Zeta” tada objavio vijest da će svim crnogorskim gradovima, selima i planinama odjeknuti glas njegove pjesme: ,,Vječna naša Crna Goro”.

Klonirani Crnogorci

,,DrljeviĆeva pjesma je plagijat one narodne: ,,Oj, junaštva svijetla zoro”, iz koje je izbačena rečenica: ,,Ti ostala srpskom rodu”, a dodate nove strofe koje su odgovarale trenutnim političkim interesima. Za one koji su javno odbili da prihvate fašističko i separatističko nacionalno preimenovanje Srba iz Crne Gore u neke nove ,,klonirane Crnogorce”, slijedile su kazne. Tako je bivši načelnik upravnog odjeljenja Zetske banovine i sreski načelnik Vojislav Pekić, rodom iz Drobnjaka (otac poznatog pisca Borisava Pekića), posle izjave pred italijanskim vlastima da ne priznaje takvo crnogorstvo i da se tako ne osjeća, ekspresno protjeran iz Crne Gore. Radi disciplinovanja naroda da prihvati teorije o ,,novim Crnogorcima”, separatisti su pripremili spisak od dvjesta najviđenijih građana s namjerom da ih ubiju kao poznate borce za srpsko nacionalno jedinstvo – smatra Markuš.