Antifašizam kao dio predizborne mantre vladajuće partije

Piše: Feđa Pavlović

Pošto vidim da se, po ko zna koji put, u ovom predizbornom ludilu govori o antifašizmu kao o nekakvoj ‘ključnoj tekovini’ – ‘krovnoj vrijednosti’, ‘stubu’, ‘temelju’ ili čemu već – savremene Crne Gore, volio bih da kandidujem jednu tezu. Naime:

Oni koji najčešće pominju antifašizam ne prave pojmovnu razliku između antifašizma u kontekstu Drugog svjetskog rata i antifašizma kao ideološke odrednice. U kontekstu Drugog svjetskog rata, Trinaestojulski ustanak bio je „antifašistički“ zato što su, sticajem okolnosti, naši okupatori bili fašisti (tj. vojne snage fašističke Italije). Da su kojim slučajem naši okupatori bili budisti, ustanak bi se vjerovatno nazvao „antibudistički“. Nisu se ustanici latili oružja zato što su njihovi okupatori zastupali fašistička stanovišta, nego zato što su im okupirali zemlju. Stoga je Trinaestojulski ustanak  prije svega patriotski i slobodarski trenutak, pa je, kao takav, jedan od onih događaja od prvorazrednog istorijskog značaja na koje smo svi s pravom ponosni.

U ideološkom/vrednosnom smislu, antifašizam označava protivljenje fašističkoj ideologiji (ili bar nekoj od njenih ključnih komponenti). Kako je teorijska rasprava oko definisanja liste ubjeđenja za koja se može reći da konstituišu fašistički svjetonazor preširoka da bih se ja tu sad nešto petljao u pola dvanaest uveče (a onaj Ekov idiotski esej o ur-fašizmu namjerno ne pominjem), naveo bih tek tri neupitne fašističke stavke:

(1) državopoklonstvo, iliti doživljaj ‘Države’ kao centralnog istorijskog subjekta i jedinog mogućeg okvira političkih zbivanja („sve za Državu, ništa van Države…),

(2) autoritarizam, opsesiju društvenom hijerarhijom i održanjem ‘javnog reda i mira’, uz neizostavni kult Vođe,

(3) antipluralizam, nesposobnost da se ideološkom protivniku dozvoli da postoji, tumačenje svakog vida opozicije vlasti kao izdaje ‘Države’ a svih kritičara kao izdajnika. Da ne dužim, to su tri stavke – a ima ih više, od korporatizma i fetiša zdravlja, do mita o novorođenju, tradicionalizma i ekstremnog kolektivizma…

Pa mi vi sad recite, uzevši u obzir stavke (1), (2) i (3), po kom to osnovu savremena Crna Gora i njena vladajuća klasa imaju ikakve veze sa antifašizmom? Po čemu je antifašizam naša krovna „tekovina“?

Eto vam teme za razmišljanje.

Pročitajte JOŠ:

Izjava samozvanog montenegrinskog mitropolita da bi prema potrebi prešao u rimokatolicizam (TV Rusija 1)