Za obnovu Hilandara utrošeno nešto više od 11 miliona evra

Velika kampanja obnove izgorjelih objekata Hilandara završiće se, pri sadašnjim okolnostima i budžetima, do 2022. godine. Od požara, koji je umalo razorio hilandarski grad, proteklo je punih 15 godina i kada su počeli radovi na rekonstrukciji izgorjele polovine manastirskog kompleksa, u funkciju je vraćen 71 procenat stambene i javne površine uništenog prostora, kaže za „Politiku” Milivoj Ranđić, direktor Zadužbine Hilandara.

Vrijednost radova neophodnih za obnovu izgorelih objekata procijenjena je 2006. na 15 miliona evra, a u te svrhe do sada je utrošeno nešto više od 11 miliona. Ranđić navodi da je realizacija drugih planova obnove Hilandara, koji uključuju i infrastrukturu, radove na drugim objektima graditeljskog nasleđa, projekte konzervacije i restauracije pokretnog nasleđa i unaprjeđenje manastirskog potencijala za samoodržanje, ukupno procijenjena na dodatnih sedam miliona evra.

„Do sada smo utrošili negdje oko polovine tog iznosa. Najznačajniji radovi ove vrste su rekonstrukcija kompleksa Senare uz manastirske zidine, izgradnja protivpožarnog rezervoara i sistema hidrantske mreže, koji je, uz protivpožarne barijere na obnovljenim objektima i sisteme dojave požara, veliko unaprjeđenje. Takođe, izgradnja nove kotlarnice, smještene izvan kompleksa, trebalo bi da pokrije potrebe cijelog manastira i ukine sva unutrašnja ložišta, čime omogućava veću protivpožarnu zaštitu. Rješavamo i veliki problem energetske izolacije, pošto se u Hilandaru struja dobija isključivo iz dizel-agregata. Izgradili smo razvod energetske mreže, zajedno sa vodovodom i optičkim kablovima, na cjelokupnoj površini, od ekonomske zone i objekata uz more do manastirskog kompleksa udaljenog dva kilometra. To je područje gdje se obavlja život Hilandara, koje će sada biti povezano najprije snabdijevanjem iz jedne agregatske stanice, a zatim i nadogradnjom hibridnog sistema sa solarnom elektranom„, napominje Ranđić.

Obnovu Hilandara podržali su mnogi ljudi sa različitih strana, a osim Srba, naročito Rusi i Grci. Englesko društvo prijatelja Svete Gore u više navrata je organizovalo akcije za Hilandar, a među redovnim priložnicima je i njihov patron princ Čarls, koji je poznat kao ljubitelj i poštovalac starina.

Prije nekoliko godina bio je domaćin dobrotvornog prijema u čast Hilandara na svom ličnom imanju. Nedavno se i Fondacija princa Alberta od Monaka uključila u podršku obnovi Hilandara. Svima su bili očigledni dosadašnji rezultati i svi su prepoznali da je Hilandar baštinik velikog nasleđa svjetskog ranga koje svojom neprocjenjivošću obavezuje preko kulturnih granica i razlika.

Ranđić ističe da su najveća sredstva za obnovu Hilandara došla iz Srbije i od srpskog naroda, kao i kada je manastir građen u 12. vijeku, kada je temeljno obnovljen, i proširen u 14. vijeku.

„Obnova ne bi mogla ni da se zamisli bez podrške i pomoći države Srbije, u kojoj se za ovih 15 godina smijenilo nekoliko vlada, potpuno različitih političkih orijentacija, ali koje su sve održale konstantu da rekonstrukciju i revitalizaciju manastira Hilandar od posljedica požara smatraju za visoki nacionalni zadatak u sferi održanja kulturnog nasleđa „napominje Ranđić.

Ali, Sveta Gora je krajnje neobična pojava u savremenom svijetu. Ne možete da je obuhvatite uobičajenim društvenim uzusima, iako i tamo žive ljudi. Ranđić kaže da se veliki požar u Hilandaru najmanje može okarakterisati kao nešto dobro i lijepo, ali sama suština krize koju je prouzrokovao porodila je današnje hilandarsko bratstvo.

„Kao pojedinci, oni su ljudi preslikani iz svih srpskih krajeva, čak i iz dijaspore, iz svih slojeva, ljudi sa kvalitetima i manama, došli su u „pustinju” sa bremenom savremenog čovjeka. Ali, spasavajući se kao zajednica posvećena Bogu, oni se uzdižu u svešteno bratstvo. Zato im i statistika ide u prilog: broj se povećava, pa je monaha i iskušenika danas preko pedeset, više nego duplo u odnosu na njihov broj na dan požara, a bratstvo se i znatno podmladilo. Mogu da posvjedočim da uvijek, sa mjerom svog načina života, navijaju za našu reprezentaciju i Novaka, da su čuli i da podržavaju aktivnosti na duhovnom objedinjavanju srpskog kulturnog prostora koje su najavljene zajedničkom Poveljom ministarstava kulture Srbije i Republike Srpske i da sebe vide kao dio tog prostora, iako su odani svom svetogorskom biću i duboko zahvalni Grčkoj koja predano čuva Svetu Goru. Vide oni i mole se za nas zbog brojnih društvenih problema koje imamo i bez dvoumljenja, jednomisleno sa SPC, osjećaju neodvojivost Kosova i Metohije od Srbije. Pouzdano znam da takozvane rijalitije ne prate, ali da su zabrinuti nad društvom i pojedincima koji smatraju da na taj način bilo čime doprinose srpskom narodu. Gledaju na to prepoznajući jednostavnu istinu: čovjeku je sve slobodno, ali njegovoj duši nije sve na korist„, zaključuje direktor Zadužbine Hilandara.

Pročitajte još:

Medojević: Grčki „biznismeni“ paravan za pranje novca braće Đukanović