Vartolomejeva američka avantura doživjela propast

Piše: Sveštenik Miladin Mitrović, savjetnik SNP – Izbor je naš za religijska pitanja i starješina Hrama Svetog Vasilija Ostroškog u Banjaluci

Raskol unutar Pravoslavne Crkve izazvan davanjem tomosa o autokefalnosti ukrajinskim raskolnicima od strane Konstantinopoljskog patrijarha Vartolomeja sve više i dublje razara jedistvo Pravoslavnoga svijeta.

Ovoga puta epicentar raskolničkoga razaranje prenesen je na američki kontinent, gdje je došlo do podjele unutar ukrajinske diajspore koja živi u SAD i Kanadi. Ukrajinske parohije su u dvije najuticajnije zapadne zemlje odbile da se povinuju i uđu u sastav Carigradske Crkve. Kako se ispostavilo, tomos iz 2019. godine darovao je autokefaliju (crkvenu samostalnost) raskolnicima samo unutar teritorije Ukrajine. Dijasporalne parohije moraju, saglasno odredbama tomosa, preći pod omofor (jurisdikciju) Vartolomeja i u administrativnom pogledu pokoriti se grčkom episkopu na teritoriji Sjeverne Amerike.

Sjevernoameričke ukrajinske parohije do izdavanja tomosa bile su deo raskolničkog «Kijevskog patrijarhata» pod upravom raskolnika Filareta Denisenka. Odluku da ove crkvene zajednice pređu pod juridikciju Vartolomeja prihvatilo je samo nekoliko parohija, a sve ostale velike zajednice i parohije Filadelfije, Floride, Ilinoisa, Ohaja kategorično su odbile ovu lukavu i podlu igru izrežiranu od strane patrijarha Vartolomeja.

Da ne ide sve po planu koji je zamišljen u Carigradu, svjedoči i najava Vartolomeja da u mjesecu julu tekuće godine ima namjeru da posjeti Ukrajinu. Vartolomej želi da preuzme parohije i uspostavi svoju kontrolu nad ukrajinskom dijasporom, zbog čega će u Kijevu van svake sumnje zhtjevati od predstvanika raskolničke ukrajinske crkve i predsjednika Vladimira Zelenskog da mu pomognu u tome. Pritisak na ukrajinsku dijasporu u SAD i Kanadi koji će pokušati da izvrši preko zvaničnog Kijeva samo je pokazatelj sveopšteg haosa i bezumlja koji jedan čovek samovoljno seje i time nanosi štetu cijeloj Pravoslavnoj Crkvi.

Davanjem tomosa raskolnicima, Vartolomej ne samo da nije uspjeo da objedini različite religiozne frakcije i raskolničke grupe u Ukrajinim nego je još više produbio jaz nepovjerenja među pomjesnim Pravoslavnim Crkvama.

Zbog ukrajinskog pitanja je u potpunosti raskinuto jedinstvo Vaseljenske patrijaršije s polovinom pravoslavnog sveta, zato što je Moskovska patrijaršija prekinula kanonsko opštenje s Vaseljenskom patrijaršijom. Zbog nepromišljenih političkih odluka Vaseljenska patrijaršija i vaseljenski patrijarh je lično stupio u zabrinjavajući konflikt s jerusalimskim patrijarhom. I ovaj konflikt još uvek traje.

Vaseljenski patrijarh Vartolomej se takođe nalazi u stanju potpunog eklesiološkog raskida s novim patrijarhom Srpske Crkve Porfirijem koji je optužio patrijarha Vartolomeja za to da ukrajinsko crkveno pitanje potresa pravoslavlje u celom svetu. Patrijarh Porfirije je tada ukazivao na činjenicu da su prekršeni sveti kanoni. U celom pravoslavnom svetu zbog đavoljeg ukrajinskog pitanja još uvek traju događaji koji potresaju crkveno jedinstvo.

A u Grčkoj posle lažnog priznanja ukrajinske autokefalije još uvek traje velika sablazan u vidu mnoštva publikacija i izjava poslenika na visokom nivou protiv zvanične Crkve. I u Kiparskoj Crkvi je ukrajinsko pitanje izazvalo snažan razdor između arhiepiskopa i mitropolita.

Na žalost patrijarh Vartolomej ne mari za sve ove navedene negativne pojave koje razjedaju religiozna osjećanja pravoslavnih vjernika širom cijeloga svijeta.

Uporan u svojim namjerama on teži isključivo za proširenjem svoje jurisdikcije čime svjedoči da je njegovo patrijaršijsko služenje apsolutno kontardiktorno i protivno duhu pravoslavne vjere i kanona naše svete Crkve.

Sa druge strane činjenica da deset autokefalnih Crkava već više od dve godine odbija da prizna nakaznu Kijevsku crkvenu tvorevinu, svjedoči da u velikoj većini pravoslavni svijet ostaje dosledan svome vjekovnom kanonskom poretku i želi da taj poredak očuva.

Ukrajinsko pitanje bez svake sumnje je poremetilo jedinstvo pravoslavnog sveta i radi lečenja ove rane neopohodno je sazivanje Svepravoslavnog sabora. Mnogi istaknuti bogoslovi, arhijereji i sveštenici različitih pomjesnih Pravoslanih Crkava saglasni su u činjenici da bi samo jedan takav Svepravoslavni sabor imao dovoljno snage i kredibiliteta da ukroti samovolju patrijarha Vartolomeja i vrati mir i jedinstvo u Pravoslavlju.