Nikola Dobrečić – nadbiskup barski i primas srpski: Naše divno srpsko more
1 min read
Dr Nikola Dobrečić
Dr Nikola Dobrečić je bio srpski rimokatolički sveštenik, jedan od najpoznatijih nadbiskupa barskih i primasa Srbije, patriotski Srbokatolik, obnovitelj rimokatoličke crkve u Crnoj Gori, reformator, pjesnik, dobrotvor, teolog i filozof, zadužbinar, osnivač nadbiskupske rezidencije u Baru.
Dobrečić je rođen u mjestu Bartula kod Starog Bara, 28. januara 1872, u katoličkoj porodici Staničić, a umro u Zagrebu, 14. novembra 1955.
Kako vodi porijeklo iz zaseoka Dobreci, po tome će i nositi prezime što je bila praksa u tom vremenu.
Smrću Milinovića, 1912. godine ga je rimska kurija odabrala za novog barskog nadbiskupa i srpskog primasa. Kao poglavar Rimokatoličke crkve u Crnoj Gori, redovno ju je predstavljao u Skupštini Kraljevine Crne Gore i tijesno sarađivao sa crnogorskim vlastima i dvorom Petrovića, sve do bjekstva kralja Nikole 1916. godine u jeku pada pod okupaciju Centralnih sila tokom Prvog svjetskog rata, što ga je posebno ozlojedilo i razočaralo u politiku kralja Nikole. Prvi svjetski rat je prva instanca kada je pokazao svoje srpsko-crnogorsko rodoljublje i patriotizam kroz pisanu djelatnost moralne podrške komitama iz pokreta otpora.
Bio je 1918. godine pobornik ideje ujedinjenja Crne Gore i Srbije i priznao, podržao i pozdravio u ime rimokatoličke zajednice odluku Velike narodne skupštine srpskog naroda u Crnoj Gori koja je zbacila vladajući dinastiju Petrovića i proglasila bezuslovno ujedinjenje sa Srbijom sa dinastijom Karađorđevića.
Tokom odlučivanja o novom beogradskom nadbiskupu 1923. godine, bio je kandidat srpsko-hrvatsko-slovenačke vlade Nikole Pašića, ali to mjesto nije dobio. U Baru je 23. oktobra 1923. godine ugostio na ručku kralja Aleksandra Karađorđevića (sa vladajućom dinastijom je bio u dobrim odnosima), koji mu je nazdravio:
„U Baru na ovom prvom koraku slobodnog srpskog mora dižem čašu za vaše blagostanje.”
.. na što je dr Nikola pozdravio kralja u ime cijelog „srpskog primorja“:
„Naročito ovo divno srpsko Primorje, ovaj staroslavni grad Bar, [..] od Vašeg Veličanstva [..] očekuje da bude glavna luka pri izlazu transbalkanske željeznice. Ova željeznica koja bi prolazila kroz Crnu Goru i sišla na Bar, usrećila bi Crnu Goru a Vaše veličanstvo i Vaša kraljevska vlada zadužili bi Crnu Goru za vječna vremena.”
Nikola Dobrečić je donio preporod barskoj arhiepiskopiji, 1927. godine je pod njim izgrađena arcibiskupska palata koja ostaje rezidencija barskih arhibiskupa i primasa Srbije do današnjega dana, a bila je sjedište kulturnog života grada Bara u njegovo vrijeme, kada je u njoj nastupalo i izvodilo opere poznato iz tih krajeva muzičko-pjevačko i pozorišno društvo „Bratimstvo“, sastavljeno iz mješovitog hora i skromnog orkestra.
Nikola Dobrečić je, pored svog maternjeg srpskog, poznavao još osam drugih jezika. On je autor velikog broja pjesama posvećenim crnogorskim i srbijanskim državnicima i crkvenim velikodostojnicima, na srpskom, latinskom, francuskom i italijanskom jeziku.
Na svojoj ličnoj zadužbinskoj katoličkoj crkvi koju je podigao uz arhiepiskopsko sjedište, crkvi Svetog Nikole, je srpski i ćirilicom utisnuo svoje arcibiskupsko geslo: „Za Boga i za svoj narod.”
Porodica Stanisic je naseljena nakon oslobodjenja Bara u Sestansku Krajinu.Prvo su se uselili u selu Ostros gdje su svi bili muslimani a nakon toga u zaseoku Dobreci gdje je domicilno stanovnistvo bilo katolicko.Nikolin i Filipov djed je imao dva sina i interesantno je da su se oba sina ozenila u bratstva koja su imala dugu tradicju katolickog svestenstva.
Prva familija je bila iz Dobreca prezimenom Junkovic koja je dala nekoliko katolickih svestenika a medji njima i Barskog nadbiskupa Giorgio Giunchi (1717–1787).
Druga familija je bila iz okoline Bara ,selo Vitici sa istoimenim prezimenom koja je takodjer u proslosti dala nekoliko znacajnih katolickih svestenika.
Familija Stanisic nije bila domicilna i oni su se naselili iz sela Vinici u okolini Ostroskog Manastira.
Nakon prelaska iz pravoslavlja u katolicanstvo otac Aleksandra i Filipa je doseljen u Bar u mjestu Bartula.
Nakon odabira Kralja Nikole jedan mu od sinova(Alesandar) biva odabran i poslan u Rim na teoloske studije i kasnije radi kao stenograf crnogorske skupstine.Nakon smrti biskupa Simuna Milinovica kralj Nikola ga predlaze rimskoj kuriji za novog Barskog nadbiskupa i ona ga 1912 imenuje za novog nadbiskupa Barskog.
Negov brat Filip kao pitomac Jelene Savojske takodjer u Rimu doktorira i kasnije biva izabran za Crnogorskog konzula u Brindizi u Italiji a poslije u ministarstvu spoljnjih poslova Kraljevine SHS i kasnije kao konzul u Pecuju i Rijeci.
Nikola i Filip Dobrecic su se prezivali originalno Stanisic i nakon prelaska u Bar upisisani su kao Dobrecic.Bili su u rodjackoj vezi sa pukovnikom Bajom Stanisicem.
Odgovor Stanislavu> Ne mistifikujte i ne širite neistine! Nikola Dobrečić je umro u Zagrebu od posledice udarca tramvaja!
Janko, bolje popij jedan „Bensedin“, vidim da ti treba!
Pravi naslov titule nadbiskupa barskog je: Primas Srbije.
Po logici stvari: Bar je Srbija i to kaže Sveta stolica. Što joj ne bi vjerovali. Titula potiče iz 1086. godine nove ere.
Nadbiskupa Dobrečića predložio je kralj srpski „Nikola Petrović Njegoš od Crne Gore“.
Inače njegov imenjak Nikola Dobrečić je po ocu Stanišić, a ovo Dobrečić je po Dobreču selu kraj staroga Bara.
Vazda je među Srbima bilo i katolika, ka i muhamedanaca i oni su naša braća. Nikola Dobrečić Stanišić je jedan od najkorisnijih i najboljih Srba 20. vijeka koji je velikim dijelima zadužio srpstvo u Primorju i našoj Crnoj Gori.
E to ce vas tek želja bit posebice! Neka vam malo odvoji RUSIJA od Crnog Mora i onako vam odgovara obrazu!
Otrovan je u Zagrebu,najvjerovatnije kao i mnogi drugi u Beču i sl.što se nisu vratili,od srbskih nadvladika,patrijaraha…Njegov brat je isto bio Srbin katolik,Filip D.
Polemike oko ujedinjenja Srbije i Crne Gore 1918. godine
Tvrdnju Andrije Radovića da Crna Gora vodi separatističku politiku, opovrgavao je u jednom tekstu, dok je bio činovnik crnogorskog Ministarstva inostranih djela. Dobrečić objašnjava da u crnogorskoj vladi nema separatista, jer se separatistima ne mogu smatrati oni koji rade u korist zajedničkih interesa, tj. u korist jedinstva Crne Gore i Srbije. Separatisti su, prema njegovom mišljenju, upravo oni koji iz sebičnih i ličnih interesa rade na razdoru između dvije države. Kao jednog od tih separatista, Dobrečić označava Andriju Radovića, budući da način na koji on propagira ujedinjenje doprinosi nacionalnom razdoru, a ne jedinstvu. Ne sporeći da je svesrpsko ujedinjenje na srcu svakom poštenom čovjeku, i da je Crna Gora pobornik takvog ujedinjenja, Dobrečić smatra da je rasprava o tom pitanju, u trenutku kada se i jedna i druga država nalaze u ropstvu, neprimjerena. On zato predlaže da se o ujedinjenju raspravlja tek kada dvije kraljevine povrate svoju slobodu. Istovremeno, Dobrečić ističe i da je pitanje ujedinjenja Crne Gore i Srbije – njihovo unutrašnje pitanje, tako da nijedan neoficijelni činilac, pa ni Radovićev Odbor za narodno ujedinjenje, nema legitimitet da vodi akciju za ujedinjenje. Prema njegovom mišljenju, to unutrašnje pitanje, koje se u ovom slučaju tiče državnog statusa Crne Gore, rješavaće crnogorski narod i njegovo zakonito predstavništvo. [3]
Cetinjski vjesnik od 6.jula 1911 br.52, Položio doktorat, . Cetinje. 1911.
Dopuni ga Stane fino
Primas Servie…
Na svojoj ličnoj zadužbinskoj katoličkoj crkvi koju je podigao uz arhiepiskopsko sjedište, crkvi Svetog Nikole, je srpski i ćirilicom utisnuo svoje arcibiskupsko geslo: „Za Boga i za svoj narod.
Da mu se sudi u Skupstini i donese deklaracija da se ovo ARCIBISKUP BARSKI I PRIMAS SRPSKI ,pod hitno izbrise ,jer se time udara na jednonacionlnu misao Montengrina.
O ovim stvarima da se razmisli?
Nase more je Nase srpsko, a nije ni Arnautsko ni Rvacko a polajmanje ove ,,Pircijeve Kopiladi,,
Nasa braca Katolici i Muhamedanci su srbi ka i mi Pravoslavni.
Za Boga I svoj narod