Matica srpska u CG: Bez ćirilice smo na nultoj tački sopstvene istorije

Na Trgu od ćirilice, priliku da predstavi svoju misiju i izdavačku djelatnost imala je Matica srpska- Društvo članova u Crnoj Gori. Književni kritičar Želidrag Nikčević podsjetio je da je Društvo članova Matice srpske u Crnoj Gori osnovano u julu 2010, i naglasio da je pet proteklih godina obilježio strpljivi i samopregoran rad na zaštiti baštine Srba i srpskog naroda u Crnoj Gori.

Prof. dr Drago Perović, predsjednik Društva, istakao je da mu posebno zadovoljstvo predstavlja učešće na Trgu od ćirilice, jer je svaki sajam knjiga „zbor i okupljanje riječi, odnosno onoga što čovjek jeste“. Društvo je osnovano, kaže Perović, da pojača rad Matice srpske u Novom Sadu i održi nivo i prirodnu cjelinu sa srpskom kulturom. Jer, ističe Perović, „svaka knjiga je košnica riječi i znamenje kroz istoriju čovjeka“. Perović je naglasio da Društvo okuplja oko 60 – ak naučnih i kulturnih radnika, a tokom proteklih godina upriličili su oko 300 promocija i razgovora, kao i brojne okrugle stolove i koncerte. Realizaciju programa, potpomažu Vlada Srbije, Ambasade i Konzulata ove zemlje u Crnoj Gori.

– Društvo MS se bavi sa dva ključna problema u Crnoj Gori, statusom srpskog jezika i razumijevanjem istorije, a većina izdanja naučne sadržine i okruglih stolova tretira baš ove oblasti – naglašava Perović.

Prof. dr Jelica Stojanović, sekretar Društva, održala je polučasovno predavanje o ćirilici i nacionalnim znamenjima i obilježjima tokom Prvog svjetskog rata. Ukazala je na ogroman progon i zabranu ćirilice koja je pogodila Hrvatsku, BiH, Srbiju i Crnu Goru tokom austrougarske okupacije, progon ćirilice iz javnog života i štampe, kada je rad svih institucija koje su imale prefiks srpskog nacionalnog, bio zabranjen.

– Koliko je lijep naziv manifestacije Trg od ćirilice, toliko je potresan kada znamo da je do juče cijela Crna Gora i svi prostori srpskog jezika bili Trg od ćirilice. Danas su trgovi, ulice, putevi i gradovi zaboravili ćirilicu. A bez ćirilice mi nismo mi i ne možemo biti, ako hoćemo da budemo, bez ovog Bogom danog pisma kojim smo zapisani u istoriji, pisma osveštanog i zavjetnog, onog čija je slika duboko u našoj memoriji, genu, sjećanju i pamćenju. Odnedavno Crna Gora počinje istoriju od nulte tačke, koja može bez ćirilice, a novu istoriju treba pisati nanovo i unazad u vremenu prepravljati, zavaravajući sebe. Danas sami sebe zaboravljamo i sami sebe zabranjujemo. Prema našim istraživanjima oko 95 odsto natpisa različitog tipa u Crnoj Gori je napisano latinicom. Ćirilica nestaje pred našim očima. Kakva to nova vrla budućnost traži od nas zaborav ćirilice – zapitala je Stojanović.

Pjesnik Janko Jelić pjesnik je čitao svoju poeziju, a prof. Milorad Durutović, je predstavio brojne publikacije Matice srpske – Društva članova u Crnoj Gori. On je posebno izdvojio otvaranje knjižare Matice srpske u Podgorici, kao prostora u kojem se promoviše srpska i slovenska klultura, osnivanje biblioteke u Nikšiću i stipendiranje studenata srpskog jezika i književnosti.