Feljton, 140 godina od rođenja patrijarha SPC dr Gavrila Dožića: Vodio Srbe u vrijeme velikih iskušenja (14)!

Piše: Miljan Stanišić

REFLEKSIJE 27-MARTOVSKIH DEŠAVANJA

Navedena tumačenja uloge i značaja potpisivanja Trojnog pakta (25. marta) i 27-martovskog njegovog rušenja vojnim pučem, nije izgubilo interesovanje mnogih istoričara do današnjih dana. Odje smo iznijeli neke nove momente tumačenja tih događaja, za razliku od onih koji su po klišeu ponavljani, a nije se ulazilo u dubinu problema, pa se potpisivanje Trojnog pakta nazivalo slično kako ga je i komunistička istoriografija etiketirala: izdajničkim, kapitulantskim i u službi Hitlera, a 27-martovski puč svijetao primjer patriotizma kojim je skinuta ljaga od izdaje „nenarodne klike“ i sl.

Patrijarh dr Gavlilo Dožić je isticao „da je toga dana srpski narod manifestovao svoju potpunu volju da ide do kraja protiv Hitlerove tiranije da bi tako zaštitio svoje nacionalne i državne interese“. Da li su i koliko bili zaštićeni nacionalni i državni interese, pokazali su predstojeći događaji, što priznaju i gen. Dušan Simović da „nemamo nikakve mogućnosti, niti pak sredstava da se suprotstavimo nemačkoj vojnoj sili, a naročito motorizaciji i oklopnim vozilima, protiv kojih nemamo sredstava da se branimo“, kao i patrijarh Dožić, koji je kasnije uvidio: „Tako se završila naša tragična odbrana, koja nije imala nikakve izglede na uspeh“. (dr Gavrilo Dožić, Memoari, str. 399, 403)

Činjenica je da su u odmazdi Beograd i neki dr. gradovi, uglavnom srpski, brutalno bombardovani; da se naci-fašističkoj agresiji uglavnom suprotstavio srpski narod; da su u Zagrebu nacisti dočekani sa cvijećem, a u Hrvatskoj je 10. aprila stvorena monstruozna ustaška tvorevina NDH, u kojoj su Srbi stavljeni pod nož (stradalo ih je tokom rata blizu milion). Potom su stvorene: Handžar divizija, balisti, hortijevci i dr. kvinsliški monstrumi, od kojih su stradali brojni Srbi. Sve je to u znaku odmazde ubrzao iznenadni, masovni napad naci-fašističke armade, pa neki istoričari, koji su ovu temetiku istraživali u poslednje vrijeme, smatraju da nije bilo tog 27-martovskog puča, Jugoslavija, tj. srpski narod, bi bio pošteđen brutalnih razaranja, ogromnog broja žrtava, ne bi razmjere ustaških zločina bile tako užasne, ne bi pobijedila totalitarna, antisrpska komunistička diktatura u kojoj je pobijen veliki broj Srba, i koja je obezduhovila i razdrobila srpske etničke prostore, već bi bili prosperitetna evropska država itd., itd.

Da navedemo da je Viši sud u Beogradu imao sve pomenute okolnosti u vidu kada je donio 14. decembra 2011. godine presudu o rehabilitaciji kneza Pavla Karađorđevića, nekadašnjeg namjesnika Kraljevine Jugoslavije, čime je poništena odluka Državne komisije iz septembra 1945. godine, kojom je knez Pavle proglašen ratnim zločincem i bila su mu oduzeta sva građanska prava i imovina u zemlji.

KPJ je potpisivanje Trojnog pakta označila profašističkim, izdajničkim, koji je trebalo srušiti, i time „skinuti ljagu“, pri čemu je imala značajnu ulogu u rušenju Trojnog pakta, zbacivanju monarhističkog režima, prikazujući sebe kao antifašističkku, patriotsku organizaciju, koja će povesti narod ka slobodi, a sa krajnjim ciljem da izvođenjem revolucije, uz pomoć boljševičkog faktora dođe do vlasti, tzv. diktature proleterijata. O držanju KPJ poslije 27-martovskog puča pisali su mnogi, Među kojima i Stiven Klisold, koji je prije rata bio britanski konzul u Zagrebu, a nakon rata u Beogradu. U toku rata je prihvatao protitovsku politiku i često boravio u Titovom štabu, pa je imao uvid u brojna komunistička javna i tajna dokumenta, naredbe i sl. On u svojoj knjizi „Oluja – prikaz Titovog uspona na vlasti (London, 1949.) navodi Titove direktive i partijska uputstva za dalji rad i djelovanje komunista, nakon puča: a) KPJ je sada u položaju da uzme aktivnog učešća u zbacivanju monarhističkog sistema…Jugoslavija mora biti rasturena u više delova i partija će potom djelovati u svakom od njih shodno ranije datim uputstvima; b) Članovi partije pozvani u vojsku valja da vrše sledeće zadatke: prvo, da dezorganizuju otpor jugoslovenske vojske stvarajući zabunu među oficirima i ljudstvom, tako da poraz izgleda kao posledica nesposobnosti oficirskog kora, čiji ugled mora biti konačno uništen, drugo da sabiraju oružje i ratni materijal i smještaju na skrovito mjesto radi poznije upotrebe…; v) Pružiti svu porporu ustašama, Makedoncima, Albancima…g) Nemačka će brzo slomiti Jugoslovenski otpor i uz pomoć Italije uvesti u Hrvatskoj ustaški režim, a možda slične separatističke režime i u dr. krajevima. Moraju se zbog toga preduzeti koraci da se naši ljudi uvuku u novu upravu radi sabiranja obaveštenja i radi drugih ciljeva“.

Pročitajte JOŠ:

Feljton, 140 godina od rođenja patrijarha SPC dr Gavrila Dožića; Vodio Srbe u vrijeme velikih iuskušenja (13)!