Bez poznavanja Vizantije, ne može se razumjeti Svetosavlje!
1 min read
Knjiga "Srpski identitet"
Piše: dr Đuro Bodrožić
Moralno-duhovni rad Svetog Save neshvatljiv je bez njegovog bogoslovlja koje je sadržinom i duhom vizantijsko bogoslovlje; ni njegov nacionalno-državni rad ne može se razumjeti bez poznavanja prilika u ondašnjoj Vizantiji.
Neobaziranje na Vizantiju, kako je upozoravao Nikola Radojičić, nepoznavanje prilika u vizantijskoj državi i crkvi, nepoznavanje vizantijskog bogoslovlja i vizantijske kulture uopšte, onemogućava suštinsko razumijevanje djela Svetog Save i njegovog oca, ali i razumijevanje srpske prošlosti. A samim tim i srpskog identiteta.
Ozračju Vizantije, naročito u zemljama koje su bile duže vrijeme pod vizantijskom vlašću, bilo je nemoguće odoljeti. Ondašnja Makedonija koja se najtrajnije nalazila pod vlašću Vizantije, bila je glavno središte iz kog su se širili vizantijski kulturni i politički uticaji na ostale južnoslovenske zemlje. Ostale zemlje samo su priznavale vrhovna prava Vizantije, a živjele pod domaćim knezovima.
Iako Srbija nije ulazila u sastav Vizantijskog carstva, i nikad nije bila vizantijska provincija, njen srednjovjekovni razvitak u tijesnoj je vezi sa Vizantijom. Nemanja, uporni borac protiv Vizantije, bio je izrazit primjer čovjeka vizantijske kulture. Vizantijsku kulturu, njene ideale i stremljenja, baštinili su i njegovi sinovi, ne samo Sava, nego i ostali Nemanjići.
Širenjem uticaja vizantijske crkve, širio se uticaj cjelokupne vizantijske kulture. Da ništa drugo nije učinila osim što je čovječanstvz, u vidu hrišćanstva, podarila jedan novi religijski zakon, dajući mu, putem svoje državnosti, jedinstvo i snagu, Vizantija bi obezbijedila počasno mjesto u istoriji čovječanske kulture.
Iako su sebe nazivali Romejima, samo prvobitna vizantijska istorija predstavlja produžetak rimske istorije, već od 7. vijeka to su dva potpuno različita svijeta. Kako je primijetio Ostrogorski: „Razvoj Vizantije bio je pun dinamike. Sve je u njoj u pokretu, u stalnom mijenjanju i izgradnji, tako da već u svom zenitu Carstvo Vizantinaca nema sa Rimskom istorijom više ničeg zajedničkog, osim imena i preživjelih tradicija.“
Dakle, Vizantija nije bila nikakav ostatak jedne velike imperije iz kojeg se širila dekadencija i zadah truleži, već jedna autentična i samosvojna civilizacija. S Rimom, ona je dijelila samo etnonim i ništa više. Govorili su različitim jezikom, ispovijedali različitu vjeru, imali različito političko ustrojstvo. Temelji vlasti su mogli imati nešto zajedničko, ali spoljašnja obilježja i ideološka osnova – suštinski se razlikuju.
Isto tako, kolektivna psiha ova dva svijeta činila ih je posve različitim. Rimljani su bili krajnje praktičan „ovizemaljski“ narod, dok je vizantijska kultura obilovala elementima „onostranog“ i mističnog. Nigdje hrišćanstvo, u toj mjeri, nije prožimalo cjelokupno društvo, filozofiju i umjetnost, kao u Vizantiji.
Za uređenje odnosa između Crkve i države, Sveti Sava je uzeo vizantijski obrazac koji je polazio od „simfonije dvije vlasti“, sasvim različit od onog na latinskom zapadu. Mnogi primjeri iz života i istorijska svjedočanstva, više od svih tumačenja i teorija, pokazuju da se vizantijsko bogoslovlje nije svelo na goli cezaropapizam i da su država i Crkva živjeli u skladu sa idejom o simfoniji dvije vlasti.
Miješanje Crkve i države u jednu cjelinu, u varijanti cezaropapizma ili papocarizma, izopačuje i Crkvu i državu. Uvođenjem prinude tamo gdje se može djelovati samo duhovnim uticajem, cezaropapizam uništava duhovnost Crkve. Da je Gospod htio da potčini ljude svojoj volji prinudom, On bi to sam učinio ne trebajući državne pandure i tamnice.
(odlomak iz poglavlja „Svetosavlje i vizantizam“, iz knjige „SRPSKI IDENTITET“, koja je izašla u izdanju Srpske književne zadruge iz Podgorice)
Ko nameće danas naziv Svetosavlje? Najviše komunisti i njihovi potomci, a kojih je sve više i koji kao što su se kleli u Marksa, Engelsa, Lenjina, Staljina, sada i u Putina, a koji su ubačeni u razne pore našeg društva, sada se navodno kunu u Svetog Savu, ali samo iz interesa. Sveti Sava je značajna ličnost naše istorije, veliko borac za pravoslavlje, ali ga nije izmislio, postojalo je i prije njega i ono se ne može mijenjati i nazivati drugačije. A pravi vjernici se drže Pravoslavlja, slaveći pored Gospoda, pored Hrista i Svetog Savu, ali i sve ostale svece. Car Dušan je stvorio naše teritorije, učvršćivao Pravoslavlje, bio branik protiv nadiranja Turaka, pa nije proglašen za sveca, i to je namjerno urađeno jer bi naš narod otišao pravim putem, osvajao i bio istraživanja i trepet za ostale. Ovako, sem Crne Gore, u kojoj su pravi i jaki Srbi Dušanovog kova, samo neke jadikovke, sve neka vrsta kukavičluk, te sve neka zavisnost od svjetskih sila, od Amerike i Rusije, a oni gledaju samo svoj interes. Neka nam idol bude car Dušan i neka dobije svoje mjesto u udžbenicima koje mu i pripada i napravimo pravu vojsku, neka nasi naučnici porade na jakom oružju za masovna uništenja i brzo ćemo povratiti ono što nam je Dušan ostavio srpsku Hrvatsku, Makedoniju, Bosnu, Sloveniju i Albaniju.
Izmišljena Vizantija je bila uvijek neprijatelj Srba i u ratu i u miru, a njihovi istoričari su širili neistine. Naučno nije još utvrđeno porijeklo Nemanjića i sve što se dešavalo kod Srba prije njih pokušano je da se zatre, a bila je bogata istorija sa carevima i kraljevima i veze nema sa Karpatima. Srbi su prastanovnici Jugoistočne Evrope i odatle su se raseljavali po svijetu. Čim bi neko od naših naučnika pokušao javno da to i kaže ili napiše odmah je gubio mjesto i osuđivati od strane onih koji su dobijali i pare da proturaju laži.
Vizantija nikad nije postojala – taj pojam je uveo Hijeronim Volf u 16 veku, latinski istoričar koji je sistematizovao rimsku istoriografiju, a u stvari jedan od prvi jezuitskih falsifikatora.
To je Istočno Rimsko carstvo, odnosno Romejsko Carstvo, jer nakon propasti zapadnog, oni su ostali kao jedini vlasnici „brenda“. Vizant je selo na delu teritorije koje Carigrad širenjem obuhvatio i jasan način da se zapad sprda sa istokom.
Nakon Vatikanske Šizme, hrišćanska crkva i religija se podelila na one koji ostaju na starim religijskim principima, to su Istočni Hrišćani i one koji prate Šizmatički Vatikan, tj vrše obrede po novim „standardima“ , zapadni hrišćani. Istočne Hrišćane Vatikan zove i ortodoksnim ( zadrto uporni i privrženi dotadašnjoj hrišćanskoj tradiciji, a svesno, planski i namerno prevođeno kao pravoslavni ).
Pojam PravoSlavlje je prethrišćanski pojam, komplikovaniji od današnjeg poimanja Vasione (SveMir, VasSeljena) i ko god ga koristi u osnovi pripada narodu kojem pripadaju Srbi. Znači kome god je Crkva PravoSlavna u vreme nastanka veći deo pastve su bili Srbi. Sveti Sava je shvatio ciljeve Šizme, ali i namera Grka koji su preuzeli sve formalne poluge Vaseljenske, Carigradske crkve i svom narodu napravio večni odbrambeni mehanizam – PravoSlavlje, veru koja je obuhvatala kompletnu srbsku kulturu, pre i posle Hrista, svih, dotadašljih 6700 i kusur godina.
ROMEJSKO CARSTVO ILI ISTOCNO ROMEJSKO CARSTVO JE NAZIV CIVILIZACIJSKO IDEOLOSKO GRUPE KOJA BITNO NA SVETOG SAVU UTICALA. HRISCANSTVO JE MNOGO VECE I SIRE OD ROMEJSKE TJ.RIMSKE ISTOCNE DRZAVE. SVETOG SAVU JE PRESUDNO OBLIKOVALO HRISCANSTVO A RIMLJANI ILI ROMEJI IMAJU SVOJ ODNOS PREMA HRISCANSTVU KOJI NIJE SVEOBUHVATAN MADA U ODNOSU NA GERMANSKE NARODE JE MNOOOGOOO BOLJI. OD NARODA RUSKI MONASI SU NAJBITNIJE UTICALI NA SVETOGA SAVU I DA ODE U MANASTIR I DA TEK KAO ZREO MONAH PREDJE IZ RUSKIH U VATOPED GRCKI MANASTIR. ZNANJA O DRZAVI STEKAO JE RASTKO NA TERITORIJI TREBINJA POSTOJBINI NAJSTARIH SRBSKIH DRZAVA. RIMLJANI TJ.ROMEJI SU OKUPIRALI GRCKU 146.GOD PRE NOVE ERE. GRCI NISU ROMEJI. ROMEJE TJ.RIMLJANE TJ.LATINSKE NARODE GERMANI PROTERALI IZ OBLASTI UTICAJA JOS PADOM ZAPADNOG RIMSKOG CARSTVA KOGA OSVOJILI U NE MILOSRDNIM RATOVIMA A LATINI POSTALI NIZA KLASA … ( ko anglosaksonci posle 1066.g,briti kelti pikti koji pod vlascu Londona bili)ROMEJI TJ.RIMLJANI AKO GLEDAMO S.P.Q.R. TJ.SENATUS POPULUS QVOD ROMANUM U OBLIKU SENATUS TJ.PATRICIJSKE PORODICE SU IZUMRLE 70 G. NOVE ERE KADA PRVI PLEBEJAC DOLAZI NA MESTO CARA A USKORO DOLAZI PLEJADA CAREVA IZ VOJSKE TJ.IZ DANASNJE I SRBIJE DA BI USKORO SVI STANOVNICI ZAPADNOG RIMSKOG CARSTVA POSTALI KMETOVI U FEUDALNOJ ZAPADNOJ EVROPI. GERMANI U SVOJIM KARAKTERNIM OSOBINAMA SEBE NAZVALI SVETO RIMSKO NEMACKO CARSTO A UVREDLJIVILO ISTOCNO RIMSKO CARSTVO NAZIVALI VIZANTIJA PO SEOCETU PORED CARIGRADA TJ.KONSTANTINOPOLJA KO DA BEOGRADJANE NEKO NAZIVA „RIPANJCIMA “ IL SRBIJU RIPNJEM. INACE SRBIJA JE BILA SAMO JEDNA OD SRPSKIH DRZAVA JER TOMASEVICI VLADALI TERITORIMAMA BOSNE I OKOLO KOSACE HERCEGOVINOM BALSICI CRNOM GOROM I CRNOJEVICI SVE DO ARSENIJA CARNOJEVICA MADA I CARNOJEVIC SAKABENDA U DRUGOJ SEOBI 1739.GOD. IMAO KAO PATRIJARH VLAST NAD C.G. PRAVOSLAVNIM NARODOM U SKLADU S PROPISIMA OSMANSKE DRZAVE DA VLAST NAD SRBIMA IMA PATRIJARH. I KAD PISEM BITNO RECI DA NIKO NIKAD NIJE POTPISAO KAPITULACIJU DA BORBE NARODA BEZ PRESTANKA TRAJALE S OKUPATORIMA ZAPADA I ISTOKA …TJ. S KATOLICENJEM TJ.3 BUNE I 150.G. OTPORA STONSKE EPARHIJE PELJESCA OSTRVA I ZEMLJE OKO SLANOG UPRKOS STO U TIH 150.G. NIJE SMELO BIT NI KRSTENJA NI SVADBE NI SAHRANE NI BOGOSLUZENJA PRAVOSLAVNOG …PREKO FILIPENDA MNOGIH I KLEPACKOG VUKASINA SVETOG DO RSK.